Η ΠΡΑΣΙΝΗ σε συνεργασία με τον ιστορικό Γιώργο Κουσουνέλο παραθέτουν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία των ποδοσφαιρικών τίτλων του Παναθηναϊκού πριν από τη δημιουργία της ΕΠΟ…
ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΚΛΑΒΟΥΝΑΚΗ
Σε μια εποχή όπου ο Παναθηναϊκός και ο κόσμος του βάλλονται από όλες τις πλευρές , η ΠΡΑΣΙΝΗ στέκεται θεματοφύλακας της ιστορίας του «τριφυλλιού» και επαναφέρει το θέμα των «αραχνιασμένων» ποδοσφαιρικών τίτλων που κάποιοι έχουν αφήσει ηθελημένα ή όχι στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Έπειτα από μια μεγάλη έρευνα των δεδομένων που υπήρχαν στην Ελλάδα και τον αθλητισμό γενικότερα γίνεται μια αναλυτική παρουσίαση όλων των ποδοσφαιρικών διοργανώσεων πριν από τη δημιουργία της ΕΠΟ. Συνοδοιπόρος σε αυτή την έρευνα είναι ο ιστορικός και μεγάλος Παναθηναϊκός Γιώργος Κουσουνέλος ο οποίος μας διέθεσε αρκετά από τα ντοκουμέντα της ιστορίας του «τριφυλλιού» που έχει ετοιμάσει και μας τα παραχώρησε.
Η σχέση του ΣΕΓΑΣ με το ποδόσφαιρο
Ο ΣΕΓΑΣ έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στον αθλητισμό της Ελλάδας αφού ήταν η πρώτη Ομοσπονδία που ιδρύθηκε και καλλιέργησε, από την ίδρυσή του και για πολλές δεκαετίες, όλα τα αθλήματα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεΐ, κολύμπι, τένις, ξιφασκία, ποδηλασία, γυμναστική, πάλη, πυγμαχία, ιππασία, σκοποβολή, τζούντο κ.α) που στη συνέχεια απέκτησαν ανεξάρτητες ομοσπονδίες. Η συγκεκριμένη ομοσπονδία ιδρύθηκε το 1897 (με την ονομασία ΣΕΑΓΣ μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920) και είχε υπό την σκέπη της και το ποδόσφαιρο, που ως τότε ήταν ελεύθερο και τυπικά υπαγόταν στη δικαιοδοσία της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων. Το 1906 και το 1907 ο ΣΕΓΑΣ σε συνεργασία με την ΕΟΑ διοργανώνουν τα δύο πρώτα πρωταθλήματα.
Οι επόμενες διοργανώσεις ανήκουν στον ΣΕΓΑΣ ο οποίος αθλοθετούσε έπαθλο για τη νικήτρια ομάδα ενώ σε ορισμένες διοργανώσεις ανέθετε σε ομάδες να οργανώσουν τους ετήσιους αγώνες ποδοσφαίρισης. Ο ΣΕΓΑΣ, του οποίου την πορεία δεν αμφισβήτησε ποτέ κανείς, αποχωρεί οριστικά από τις διοργανώσεις του ποδοσφαίρου το 1922 , οπότε τη δημιουργία πρωταθλήματος αναλαμβάνει η ΕΠΣΑΠ και την επόμενη σεζόν η ΕΠΣΕ (Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Ελλάδας που ήταν αναγνωρισμένη και από την ΦΙΦΑ) που αποτελούν τους… προγόνους της ΕΠΟ. Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι στο πρώτο πρωτάθλημα της ΕΠΟ εποχής, τη σεζόν 1927-28, δεν συμμετείχαν οι τρεις μεγάλοι του ελληνικού ποδοσφαίρου καθώς τους απέβαλε η ΕΠΟ και ίδρυσαν το ΠΟΚ
Για να συμμετέχει ένα σωματείο στα πρωταθλήματα θα πρέπει να ήταν εγκεκριμένο από τον ΣΕΑΓΣ ως το 1920 ή από την ΕΟΑ, την ΕΠΣΕ (1921-25) και την ΕΠΟ από το 1926 και έπειτα.
Η ΕΠΣΑ δημιουργήθηκε το 1923 και η ΕΠΣ Πειραιά το 1924, ενώ την ίδια σεζόν ιδρύθηκε και η ΕΠΣ Μακεδονίας-Θράκης. Το 1927 ιδρύθηκε η ΕΠΣ Αχαϊας και ακολούθησαν οι υπόλοιπες επαρχιακές ενώσεις.
Για τον τρόπο διεξαγωγής και τον ρόλο του ΣΕΓΑΣ ο κ. Κουσουνέλος μας αναφέρει: «Τα πρώτα πρωταθλήματα γίνονταν κατ΄ εντολή της Ολυμπιακής Επιτροπής και τη διοργάνωση αναλάμβανε ο ΣΕΓΑΣ, κάτι που γινόταν και στα άλλα αθλήματα π.χ. στον στίβο. Μάλιστα κάποιες φορές οι διοργανώσεις των πρωταθλημάτων δίνονταν σε ομάδες προκειμένου να τις αναλάβουν».
Ο ποδοσφαιρικός χάρτης της εποχής
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο κατάλογος των συλλόγων που υπήρχε εκείνη την περίοδο (μέχρι και το 1927) στην Ελλάδα, οι οποίοι ιδρύθηκαν σε ελληνικό έδαφος και από πότε ξεκίνησαν να λειτουργούν τα ποδοσφαιρικά τμήματά τους.
Έτσι θα γίνει κατανοητό ότι στα πανελλήνια πρωταθλήματα που αναφέρουμε έπαιρνε μέρος η «αφρόκρεμα» των συλλόγων και καταρρίπτεται ο ισχυρισμός ότι ήταν απλά τουρνουά επειδή απουσίαζαν κάποιοι σύλλογοι.
Παραδείγματος χάρη ο Μεσσηνιακός ως σύλλογος υφίσταται από το 1888, όμως έφτιαξε ποδοσφαιρικό τμήμα το 1967.
Ως έτος ιδρύσεως του Πανελληνίου ορίζεται το 1891 και ο σύλλογος των «ολυμπιονικών» είχε αγωνιστεί σε αγώνες ποδοσφαίρου μέχρι και το 1910. Όμως οι άνθρωποι του Πανελληνίου αρνήθηκαν πεισματικά να δημιουργήσουν ξεχωριστό ποδοσφαιρικό τμήμα καθώς το συγκεκριμένο άθλημα. «απομακρύνει τους μαθητάς από των τακτικών γυμναστηρίων προς προφανή ζημίαν της αληθούς γυμναστικής και αυτών τούτων των ατάκτως ανά τας οδούς και τα ρύμας της πόλεως ποδοσφαιριζόντων νεανιών και παίδων».
Δύο χρόνια αργότερα (1893) ιδρύθηκε ο Εθνικός Γ.Σ. και το ποδοσφαιρικό του τμήμα συμμετείχε στα πανελλήνια πρωταθλήματα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1910.
Το 1894 ιδρύθηκε ο Πειραϊκός Σύνδεσμος, όμως το ποδοσφαιρικό τμήμα του δημιουργήθηκε το 1906 και αγωνίστηκε μέχρι το1924, οπότε σταμάτησε η λειτουργία του.
Το ίδιο σκηνικό συμβαίνει και με τον Γ.Σ. Αμαρουσίου με έτος ίδρυσης το 1896 και δημιουργία ποδοσφαιρικού τμήματος το 1943. Παρόμοια κατάσταση και με το Κορωπί που ιδρύθηκε το 1903, όμως ο πρώτος επίσημος αγώνας του συλλόγου δόθηκε το 1930.
Σε ότι αφορά στην Αναγέννηση Καρδίτσας «γεννήθηκε» το 1904 αλλά το τμήμα ποδοσφαίρου πήρε σάρκα και οστά το 1924. Καθαρόαιμο ποδοσφαιρικό σωματείο εκτός από τον Παναθηναϊκό κατά την ίδρυση του ήταν ο Π.Σ. Γουδί που «γεννήθηκε» το 1906 και σταμάτησε τη λειτουργία του το 1940.
Στον Πειραιά το 1913 δημιουργήθηκε η Πειραϊκή Ένωση που έδρασε στα ποδοσφαιρικά δρώμενα της χώρας μέχρι το 1924, οπότε διαλύθηκε.
Ο Άρης Πειραιά υφίστατο από το 1915, όμως το σωματείο έγινε επίσημο το 1926, ενώ ο Αττικός που .ήρθε στη ζωή το 1919 πήρε μέρος για πρώτη φορά σε τοπικό πρωτάθλημα Αθηνών τη σεζόν 1924-25.
Το 1917 ιδρύθηκε ο Αθηναϊκός όμως μέχρι το 1920 δεν είχε δώσει ακόμα επίσημα παιχνίδια.
Η Δόξα Δράμας ιδρύθηκε το 1918 και έπειτα από δύο χρόνια άρχισε να λειτουργεί σε στέρεες ποδοσφαιρικές βάσεις το τμήμα.
Ακόμα η Αχαϊκή έχει ως επίσημο έτος ίδρυσης το 1920, όμως το ποδοσφαιρικό τμήμα της δημιουργήθηκε το 1945. Στο μεταξύ το 1920 φτιάχνεται η Δάφνη Αθηνών, αλλά ο σύλλογος δεν ήταν επίσημος μέχρι το 1926.
Το 1922 ο Παναθηναϊκός αναδεικνύεται πρωταθλητής και αμέσως μετά κάνουν τα πρώτα νηπιακά τους βήματα οι σύλλογοι Ασπίς Ξάνθης, Ηρακλής Βόλου και Μέγας Αλέξανδρος Κατερίνης. Την επόμενη χρονιά ιδρύονται οι Αστέρας Αθηνών, Λευκός Αστέρας Πάτρας, Μέγας Αλέξανδρος Θεσσαλονίκης , Παλλεσβιακός, Εθνικός και Ατρόμητος Αθηνών.
Επιπλέον βραχύβια είναι και η ζωή του ΑΠΣ Πειραιώς από το 1922 μέχρι το 1924.
Το 1924 εκτός από την ΑΕΚ ιδρύονται ακόμα οι ομάδες Αργοναύτης, Δωριεύς Ρόδου, Λημνιακός, Ποσειδών Καλαμάτας, Νίκη Βόλου και Παγχιακός. Τη χρονιά 1925 ιδρύονται οι Εθνικός Πατρών, Θερμαϊκός, Ολυμπιακός, ΟΦΗ και Σκαγιοπούλειο. Τον επόμενο χρόνο «γεννιούνται» οι σύλλογοι :Αναγέννηση Επανομής, Απόλλων Καλαμαριάς, Απόλλων Πατρών, Άρης Δράμας, Άρης Πετρούπολης, Αστέρας Πατρών, Ατρόμητος Πειραιά, ΒΑΟ, Θησέας Λεχόβου, Μικρασιατική Αθηνών, ΜΕΝΤ, ΑΕ Νικαίας, Ολυμπιακός Χαλκίδας, Παλαιό Φάληρο, Παναιτωλικός, Παναργειακός, ΠΑΟΚ, Πειραϊκός και Φωστήρας .
Ελλάδα ήταν μέχρι την Θεσσαλία
Συγκεκριμένα τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας ήταν ως τη Θεσσαλία μέχρι και το 1913 οπότε προσαρτήθηκαν η Μακεδονία, η Ήπειρος (εκτός της Άρτας) και η Κρήτη. Το 1923 «προστέθηκε» στην Ελλάδα η Δυτική Θράκη, ενώ τα Δωδεκάνησα εντάχθηκαν στην Ελλάδα το 1945.
Κατά συνέπεια οι ομάδες της Θεσσαλονίκης , της Θράκης ή της Σμύρνης ήταν εκτός Ελλάδας και δεν μπορούσαν να συμμετέχουν στα πανελλήνια πρωταθλήματα .Τα πρώτα τοπικά πρωταθλήματα στη Θεσσαλονίκη (επί ελληνικού εδάφους) ξεκινάνε τη σεζόν 1914-15 , γίνονται μόλις δύο διοργανώσεις και μετά ξεκινάνε πάλι τη σεζόν 1923-24 με την ίδρυση της ΕΠΣΜ.
Μέχρι και το 1923 η μοναδική αναγνωρισμένη Ένωση ήταν της Αττικής και όλες οι άλλες περιοχές θεωρούνταν ότι έχουν συλλόγους δεύτερης κατηγορίας. Η Μακεδονία συμπεριλήφθηκε ως πρώτης κατηγορίας από το 1923 και αργότερα ακολούθησαν και οι υπόλοιπες ενώσεις. Κατά συνέπεια τα πρωταθλήματα που γίνονται στην Ελλάδα μέχρι και το 1922 είναι πανελλήνια και όχι Κέντρου.
Παράλληλα στη Σμύρνη διεξάγονταν τοπικά πρωταθλήματα με πρωτοβουλία κάποιων συλλόγων, όμως ήταν υπό τουρκική κατοχή.
Όπως μας εξηγεί ο Γιώργος Κουσουνέλος « Οι ομάδες της Σμύρνης, της Πόλης , της Κύπρου και του Καϊρου έστελναν συχνά ομάδες στα πανελλήνια πρωταθλήματα του στίβου. Όμως στο ποδόσφαιρο δεν υπήρχαν ποδοσφαιρικά σωματεία από τις .αλύτρωτες πατρίδες που να θεωρούνται ότι βρίσκονται στον ΣΕΓΑΣ εκείνη την εποχή».
Οι ομάδες της Θεσσαλονίκης
Μια από τις παλαιότερες ομάδες της συμπρωτεύουσας είναι ο Ηρακλής που ιδρύθηκε το 1908 υπό τουρκική κατοχή, ωστόσο αναγνωρίστηκε επίσημα ως ελληνικό σωματείο στις 11 Ιανουαρίου του 1915. Σε ότι αφορά την Ουνιόν Σπορτίβ Θεσσαλονίκης είναι ένα ποδοσφαιρικό σωματείο που αποτελείτο αποκλειστικά από ξένους ποδοσφαιριστές, που διαλύθηκε όταν η Θεσσαλονίκη προσαρτήθηκε στην Ελλάδα. Την ίδια χρονιά με τον Ηρακλή ιδρύθηκε και η Μακάμπι Θεσσαλονίκης, όμως το ποδοσφαιρικό της τμήμα ιδρύθηκε πολύ αργότερα και συγκεκριμένα το 1926. Ο Άρης ήρθε στη .ζωή το 1914 και αναγνωρίστηκε και επίσημα περίπου έναν χρόνο αργότερα. Οι υπόλοιποι σύλλογοι της Θεσσαλονίκης ιδρύθηκαν πολλά χρόνια αργότερα επί ελληνικού εδάφους πλέον. Η συμπρωτεύουσα μπήκε το 1922 στην πρώτη κατηγορία του ποδοσφαίρου καθώς τα πολεμικά γεγονότα ήταν έντονα σε όλη την Μακεδονία μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1910 και δεν επέτρεπαν ταχεία οργάνωση στους συλλόγους.
Οι σύλλογοι της Σμύρνης
Ένας εκ των αρχαιότερων ελληνικών συλλόγων στη Σμύρνη είναι ο Πανιώνιος που ιδρύθηκε το 1890 ωστόσο το ποδοσφαιρικό του τμήμα συστάθηκε το 1910. Οι «κυανέρυθροι» συμμετείχαν σε αρκετά πρωταθλήματα Σμύρνης και με την έλευση του στην Αθήνα συμμετείχαν για πρώτη φορά στο Β΄ πρωτάθλημα ΕΠΣΑΠ το 1923.
Παρόμοια είναι τα δεδομένα και για τον Απόλλωνα Σμύρνης που ιδρύθηκε το 1891 και έφτιαξε το ποδοσφαιρικό του τμήμα το 1910. Στον ελληνικό χώρο άρχισε την ποδοσφαιρική του σταδιοδρομία από το 1922 και έπειτα.
Από κει και πέρα ο Αιολικός Κυδωνίων διαλύθηκε το 1920 και είχε αθλητική δράση στη Σμύρνη από το 1906.
Εκτός συνόρων
Ένας ακόμα σύλλογος που είχε αθλητική δράση πριν από την προσάρτηση του στην Ελλάδα ήταν ο Ορφέας Ξάνθης που ιδρύθηκε το 1903 αλλά μπήκε στον ελληνικό αθλητισμό μετά το 1923. Εκτός Ελλάδας ήταν φυσικά και ο Διαγόρας στη Ρόδο που συμμετείχε στα άτυπα τοπικά πρωταθλήματα υπό την ιταλική κατοχή μέχρι και το 1929. Τόσο ο Διαγόρας όσο και οι άλλοι σύλλογοι των Δωδεκανήσων προσαρτήθηκαν στην Ελλάδα το 1945.
Η ειδική περίπτωση της Αχαϊας
Κατόπιν θα πρέπει να αναφερθούμε σε μια κατηγορία ομάδων στην Ελλάδα όπου υπήρχαν συγκεκριμένα δεδομένα . Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Παναχαϊκή που ιδρύθηκε το 1891, όμως δεν κατάφερνε να δώσει το παρών σε τελικές φάσεις πανελλήνιων πρωταθλημάτων.
Συγκεκριμένα ο ΣΕΓΑΣ δεν συμπεριελάμβανε τους «κοκκινόμαυρους» στις ομάδες της πρώτης κατηγορίας ποδοσφαίρισης, κάτι που έκανε αργότερα και η ΕΠΟ, αφού είχε αποκλείσει τις ομάδες της Αχαϊας. Μάλιστα αρκετοί σύλλογοι της Πάτρας δημιούργησαν της ΕΠΣ Πατρών το 1927 και αποσπάστηκαν από τον ΣΕΓΑΣ. Πριν από την ΕΠΣ Πατρών το πρωτάθλημα διοργανωνόταν από την Παναχαϊκή στην Πάτρα. Η Πάτρα, λόγω διαφωνιών των σωματείων και ανυπακοής στην Ε.Π.Σ. Αχαΐας , δεν κατάφερε να διοργανώνει τακτικό πρωτάθλημα και αυτό είχε ως επακόλουθo τον αποκλεισμό της από το πρωτάθλημα Ελλάδας.
Στην Πάτρα υπήρχε το 1902 και η ομάδα Αχαϊκή Παλαίστρα που έμεινε στην ζωή μόλις για δύο χρόνια. Παράλληλα για τρία μόλις χρόνια (1921-1924)λειτουργούσε ο ποδοσφαιρικός Σύλλογος Αγγλικής Παροικίας Πάτρας.
Ποιες ήταν οι ομάδες Α Κατηγορίας
Στον ισχυρισμό ότι τα πρωταθλήματα δεν πρέπει να θεωρούνται πανελλήνια ο Γιώργος Κουσουνέλος απαντάει ξεκάθαρα ότι «Ο ΣΕΓΑΣ είχε χωρίσει τις ομάδες σε κατηγορίες και θεωρούσε Α΄ Κατηγορίας μόνο τους συλλόγους της Αθήνας και του Πειραιά και αυτό φυσικά λογιζόταν ως πανελλήνιο πρωτάθλημα. Οι ομάδες της Θεσσαλονίκης και οι υπόλοιπες επαρχιακές θεωρούνταν για πολλά χρόνια δεύτερης-τρίτης κατηγορίας καθώς δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν τις ομάδες του κέντρου.
Δεν υπήρχαν τοπικά πρωταθλήματα και οι επαρχιακές ομάδες που ήθελαν να μπουν στην ελίτ του ΣΕΓΑΣ και να συμμετέχουν στο πρωτάθλημα έφταναν μέχρι τα δικαστήρια για να το πετύχουν.
Τελικά έπειτα από πιέσεις οι ομάδες της Θεσσαλονίκης χρίστηκαν και αυτές πρώτης κατηγορίας μετά το 1922 και στη συνέχεια ακολούθησαν κάποιοι σύλλογοι από την επαρχία, από ορισμένα μόνο διαμερίσματα όμως όπως π.χ. η Πάτρα και ο Βόλος»
*Ο Διαγόρας Αθηνών συμμετείχε επίσημα μόνο στην τελική φάση του πρωταθλήματος του 1908 στο πρωτάθλημα των δεύτερων ομάδων. Οι σύλλογοι Χόουπ Αθήνας, η Ευαγγελίστρια και πολλοί άλλοι δεν εγκρίθηκαν από το Πρωτοδικείο αφού δεν υπήρχαν τα απαιτούμενα χρήματα
Υπήρχε Εθνική ομάδα πριν από την ΕΠΟ.
Ένα ακόμα ατράνταχτο επιχείρημα για την επισημότητα των πρωταθλημάτων εκείνης της εποχής είναι το γεγονός ότι υπήρχε Εθνική Ελλάδας πριν να ιδρυθεί η ΕΠΟ. Το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα έδωσε τον πρώτο του φιλικό αγώνα στις 24 Απριλίου 1896 απέναντι στη Δανία, όπου γνώρισε βαριά ήττα με 0-9.
Αποκλεισμένες και από ΕΠΟ οι επαρχιακές
Οι αρχικές διοργανώσεις της ΕΠΟ γίνονταν με ομάδες της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, αποκλείοντας και πάλι τις επαρχιακές. Προηγουμένως διεξάγονταν τα τοπικά πρωταθλήματα των πόλεων και στην τελική φάση προκρίνονταν άλλοτε μόνο οι πρώτες και άλλοτε οι δύο ή οι τρεις πρώτες ομάδες. Για πρώτη φορά επαρχιακές ομάδες συμμετείχαν σε τελική φάση το 1953-54 κι αυτές ήταν η Παναχαϊκή από τη Νότια Ελλάδα και η Νίκη Βόλου από την Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 συμμετείχαν σε προκριματικούς υποόμιλους και άλλες επαρχιακές ομάδες όπως οι Δόξα Δράμας, Φίλιπποι, Ηρακλής Καβάλας κλπ.
Τα μετράνε στην Ελλάδα και το εξωτερικό
Χρήσιμο είναι να εξετάσουμε και τον τρόπο με τον οποίο υπάρχει καταμέτρηση τίτλων στην Ελλάδα σε άλλα σπορ πέραν του ποδοσφαίρου. Προς αυτή την κατεύθυνση ο Γιώργος Κουσουνέλος επισημαίνει «Είναι απολύτως επίσημα τα πρωταθλήματα ποδοσφαίρου που διεξάγονταν πριν από την ΕΠΟ γιατί με την ίδια λογική δεν πρέπει να μετράμε όλα τα πρωταθλήματα που διοργάνωνε σε όλα τα σπορ ο ΣΕΓΑΣ πριν από την ίδρυση των ομοσπονδιών .Δηλαδή π.χ. το μπάσκετ ή το βόλεϊ ήταν στη δικαιοδοσία του ΣΕΓΑΣ μέχρι το 1971 και γενικότερα όλα τα αθλήματα υπάγονταν στη συγκεκριμένη αρχή για δεκαετίες».
Αναφορικά με τα υπόλοιπα αθλήματα :
Στον στίβο π.χ. το πρώτο πρωτάθλημα διοργανώθηκε από την «Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων» και θεωρείται το «Α΄ Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Στίβου», παρά το ότι ο ΣΕΓΑΣ ξεκίνησε να διοργανώνει πανελλήνιο πρωτάθλημα το 1901.
Το πρωτάθλημα του ανωμάλου δρόμου ανδρών ξεκίνησε το 1907 στην Ελλάδα με την ονομασία «Δρόμος μετ’ εμποδίων 8 χιλιομέτρων»και συμμετείχαν μόνο αθλητές από τρεις ομάδες της Αθήνας (Πανελλήνιος, Εθνικός Γ.Σ . και Πειραϊκός).
Μέχρι και το 1910 συμμετείχαν οι ίδιοι σύλλογοι ενώ το 1911 συμμετείχαν μόνο αθλητές του Εθνικού Γ.Σ. και του ΟΦ Πειραιώς . Γενικά στον ελληνικό στίβο δεν συμμετείχαν ομάδες της Θεσσαλονίκης στα πρωταθλήματα μέχρι και το 1914 και θεωρούνταν κανονικά ως πανελλήνια.
Ο ΣΕΓΑΣ διοργάνωνε και τα πρωταθλήματα μπάσκετ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 και είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρωτάθλημα του 1927 που θεωρείται πανελλήνιο συμμετείχαν μόνο ομάδες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα στη συνέχεια υπήρχαν αρκετά πανελλήνια πρωταθλήματα στα οποία συμμετείχαν μόνο ομάδες των Αθηνών.
Επιπλέον κανονικά υπολογίζονται και τα πρωταθλήματα του βόλεϊ που διοργάνωνε ο ΣΕΓΑΣ , ενώ στην πρώτη διοργάνωση του 1928 συμμετείχαν 11 ομάδες της Αθήνας και μόλις δύο της Θεσσαλονίκης.
Πριν από τη δημιουργία της ΕΚΟΦ το 1928 τα πρωταθλήματα κολύμβησης και πόλο τα διοργάνωσε ο ΣΕΓΑΣ και τα υπολογίζουν κανονικά τόσο ο Εθνικός όσο και ο Ολυμπιακός. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στο χάντμπολ όπου υπολογίζονται όλα τα πρωταθλήματα είτε η διοργάνωση ήταν του ΣΕΓΑΣ είτε της ΟΧΕ.
Ακόμα και στο πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα της πυγμαχίας συμμετείχαν μόνο τρεις σύλλογοι του λεκανοπεδίου.
Αναγνώριση και από τους αντίπαλους
Για τους «πράσινους» τίτλους που υποδεικνύουμε υπάρχει αναφορά και από τις ιστορίες άλλων ομάδων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην ιστορία του Πανιωνίου επισημαίνεται ότι στα τέλη του 1909 οι «κυανέρυθροι» έδωσαν τρεις αγώνες στην Αθήνα, αμέσως μετά τη λήξη του 2ου πρωταθλήματος ποδοσφαίρου που είχε διοργανώσει ο ΣΕΓΑΣ. Μάλιστα κάνουν λόγο για νίκη τους με 5-3 επί του προσφάτου -τότε- πρωταθλητή Ελλάδος «Πανελλήνιο Ποδοσφαιρικό Όμιλο» , δηλαδή τον Παναθηναϊκό. Πρόκειται για ακόμα μια πιστοποίηση για το «πράσινο» πρωτάθλημα του 1909.
Παράλληλα στην ιστορία του Εθνικού γίνεται αναφορά για τα πρωταθλήματα πριν από την ίδρυση του συλλόγου τους και επισημαίνουν ότι το 1911 πρωταθλητής ήταν ο Παναθηναϊκός που κέρδισε 12-0 το Γουδί και 11-1 τον Πειραϊκό Σύνδεσμο .
Επιπλέον οι «κυανόλευκοι» του Πειραιά τονίζουν ότι στο πρωτάθλημα του 1922 νικητής ήταν ο ΠΠΑΟ κερδίζοντας με 3-0 την Πειραϊκή Ένωση.
Στο μεταξύ τον Παναθηναϊκό αναφέρουν ως πρωταθλητή το 1922 τόσο στον Αθηναϊκό όσο και την Πειραϊκή Ένωση
Από κει και πέρα «πράσινοι» τίτλοι του 1911 και 1912 επιβεβαιώνονται και σε ιστορία του ποδοσφαίρου που υπάρχει σε φόρουμ οπαδών του Ολυμπιακού (beta.forum-olympiacos.org.)
Οι άλλοι σύλλογοι τα μετράνε κανονικά .
Οι σύλλογοι που έχουν κατακτήσει πρωταθλήματα πριν από την σεζόν 1927-28 τα υπολογίζουν κανονικά ως πρωταθλήματα Ελλάδας. Ξεκινάμε από τη σεζόν 1897-98 όπου δόθηκαν κάποιοι επίσημοι φιλικοί αγώνες και όμως αρκετοί λογίζουν ως ..πρωταθλητή Ελλάδας τον Ποδηλατικό Όμιλο.
Ο συγκεκριμένος σύλλογος ανεξάρτητα με το αν πρέπει να θεωρείται ή όχι πρωταθλητής είναι σίγουρα από τους πρωτοπόρους του αθλήματος , αφού το 1898 είχε νοικιάσει το φαληρικό ποδηλατοδρόμιο, που ήταν και ο μοναδικός επίσημος χώρος ποδοσφαιρίσεως της εποχής.
Από κει και πέρα ο Εθνικός Γ.Σ. μετράει κανονικά δύο πανελλήνια πρωταθλήματα ποδοσφαίρου Ελλάδας τις σεζόν 1906 και 1907. Παράλληλα το Γουδί είναι ένας από τους πρώτους ποδοσφαιρικούς συλλόγους στη χώρα και θεωρείται πρωταθλητής Ελλάδας πέντε φορές (1908, 1910, 1913, 1914 και 1916).
Στην Βικιπαίδεια αναφέρονται λανθασμένα έξι πρωταθλήματα για τον συγκεκριμένο σύλλογο ενώ η εφημερίδα Αθλητικός Κόσμος αναφέρει ότι το Γουδί ήταν τέσσερις φορές πρωταθλήτρια ομάδα Ελλάδος. Επίσης στον Πειραϊκό Σύνδεσμο μετράνε κανονικά το πρωτάθλημα του 1917 ως πανελλήνιο, όπως αντίστοιχα υπολογίζουν οι σύλλογοι Πειραϊκός και ΑΠΣΠ τα πρωταθλήματα τις σεζόν 1923 και 1924.
Καταμέτρηση πρωταθλημάτων στο εξωτερικό
Χρήσιμο θα ήταν να γνωρίζουμε και τον τρόπο με τον οποίο μετρούν τα πρωταθλήματα οι άλλες χώρες. Φυσικά σχεδόν σε όλα τα κράτη έχουν αλλάξει οι ομοσπονδίες που ξεκίνησαν να διοργανώνουν τα πρωταθλήματα, αλλά μετρώνται κανονικά οι τίτλοι από τις αρχικές διοργανώτριες αρχές, κάτι που ισχύει και εδώ για τα πρωταθλήματα του ΣΕΓΑΣ.
Συγκεκριμένα το πρώτο πρωτάθλημα που διεξήχθη παγκοσμίως είναι της Αγγλίας και πραγματοποιήθηκε στη σεζόν 1888-89 . Το πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε από δώδεκα συλλόγους και όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ιστορία του αγγλικού πρωταθλήματος, οι ομάδες του Βορρά ήταν πολύ πιο ανεπτυγμένες από αυτές στον Νότο. Κάτι αντίστοιχο γινόταν και στην Ελλάδα με τις ομάδες του λεκανοπεδίου να έχουν σαφώς καλύτερη οργάνωση από τις επαρχιακές.
Στη Γερμανία η Μπουντεσλίγκα ξεκίνησε το 1963 όμως λογίζονται κανονικά οι πρωταθλητές στη χώρα από το 1903. Σε ότι αφορά την Δανία οι ομάδες της Κοπεγχάγης περίμεναν τον νικητή από όλη την υπόλοιπη περιφέρεια της χώρας προκειμένου να τον αντιμετωπίσουν σε τελικό από το 1913 ως και το 1927.
Στην Ιταλία το πρωτάθλημα διεξάγεται από το 1898, αλλά από την περίοδο 1929-30 οργανώθηκε σε κατηγορίες και ιδρύθηκε η Σέριε Α ως η πρώτη κατηγορία. Το 1921-22 οι πιο δυνατές ομάδες δημιούργησαν την Ποδοσφαιρική Συνομοσπονδία Ιταλίας , η οποία ήρθε σε αντιπαράθεση με την FIGC, σχετικά με τον αριθμό των ομάδων της ανώτερης κατηγορίας. Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρχουν δύο πρωταθλητές εκείνη την σεζόν σε διαφορετικά πρωταθλήματα. Στο Βέλγιο οι πρώτες διοργανώσεις αποτελούνταν από έξι-επτά συλλόγους ενώ και στην Αργεντινή το πρώτο πρωτάθλημα το 1891 πραγματοποιήθηκε με πέντε ομάδες. Η Βουλγαρία είχε ένα σύστημα .πλέι οφ από το 1925 μέχρι το 1937 όπου δύο σύλλογοι κυνηγούσαν το πρωτάθλημα μέσω μιας σειράς τελικών.
Αυστρία όπως …Ελλάδα
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος διεξαγωγής πρωταθλημάτων στην Αυστρία όπου από το 1911 ως το 1923 τα διοργάνωνε η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Κάτω Αυστρίας που είχε δημιουργηθεί μόνο από συλλόγους της Βιέννης . Στη συνέχεια τη διοργάνωση ανέλαβε η ομοσπονδία της Βιέννης η οποία διοργάνωσε το πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα στην ηπειρωτική Ευρώπη τη σεζόν 1924-25.
Ο τρόπος διεξαγωγής του αυστριακού πρωταθλήματος έχει ομοιότητες με τη χώρα μας και φυσικά τόσο η Ραπίντ Βιέννης όσο και η Αούστρια μετράνε κανονικά τα συγκεκριμένα πρωταθλήματα. Τη σεζόν 1937-38 μετείχαν για πρώτη φορά σύλλογοι εκτός Βιέννης αφού λόγω της συνένωσης με τη Γερμανία το πρωτάθλημα αποτέλεσε τμήμα του γερμανικού πρωταθλήματος.
Στην Κύπρο τα τρία πρώτα πρωταθλήματα διοργανώνονταν από ομάδες (Πεζοπορικός, ΑΠΟΕΛ, Ανόρθωση) από το 1931 ως το 1934 καθώς ακόμα δεν είχε δημιουργηθεί η ΚΟΠ και φυσικά υπολογίζονται κανονικά.
Κάτι αντίστοιχο γινόταν και στην Ελλάδα με τον ΣΕΓΑΣ να αναθέτει σε συλλόγους την διοργάνωση των πρωταθλημάτων.
Την σεζόν 1888-89 έγινε το πρώτο πρωτάθλημα της Ολλανδίας και τα επόμενα χρόνια διεξάγονταν μόνο με ομάδες της δυτικής πλευράς της χώρας και συγκεκριμένα από τις πόλεις Άμστερνταμ, Ρότερνταμ, Χάγη και Χάρλεμ.
Στη Ρουμανία το πρωτάθλημα ξεκίνησε το 1909 μόλις με τρεις ομάδες που έπαιζαν μεταξύ τους και παρέμεινε έτσι ως ένα μικρό πρωτάθλημα όπου μέχρι συμμετείχαν 6 ομάδες ως περίοδο 1920-21.Τέλος, στη Σουηδία το πρώτο πρωτάθλημα έγινε το 1896 και συμμετείχαν μόνο δύο σωματεία από το Γκέτεμποργκ.
Τα πρωταθλήματα καρέ-καρέ
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία που υπάρχουν ως τώρα και τι είναι γνωστό για τα πρωταθλήματα της προ ΕΠΟ εποχής. Κατά αρχήν δεν υπάρχει κάποιος επίσημος κατάλογος στον ΣΕΓΑΣ όπου υπαγόταν το ποδόσφαιρο και όσα στοιχεία υπάρχουν καταχωρίζονται στην Wikipedia, η οποία ωστόσο έχει αρκετά κενά και λάθη.
O Γιώργος Κουσουνέλος συμφωνεί με τους πρωταθλητές που υπάρχουν αναγράφονται σε κάθε σεζόν ωστόσο έχει τις δικές του ενστάσεις για κάποια από τα αποτελέσματα και τις ημερομηνίες, αφού ισχυρίζεται ότι έχει ακριβώς τα σωστά δεδομένα.
Από κει και πέρα ο εν λόγω μας παραχώρησε όλα τα σωστά αποτελέσματα του Παναθηναϊκού με τις ακριβείς ημερομηνίες.
1906 ΕΘΝΙΚΟΣ ΓΣ
Το πρώτο πρωτάθλημα που διοργανώθηκε επίσημα από τον ΣΕΓΑΣ θεωρείται αυτό του 1906 με τη συμμετοχή τριών συλλόγων. Νικητής της διοργάνωσης που πραγματοποιήθηκε στο Ποδηλατοδρόμιο ήταν ο Εθνικός Γ.Σ.
Τα αποτελέσματα:
Εθνικός Γ.Σ. – Πειραϊκός Σύνδεσμος: 3-0
Πειραϊκός Σύνδεσμος – Πανελλήνιος Γ.Σ.: 4-3
Εθνικός Γ.Σ. – Πανελλήνιος Γ.Σ.: 3-0
1907 ΕΘΝΙΚΟΣ ΓΣ
Το δεύτερο Πανελλήνιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου διοργανώθηκε από την Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων και τον ΣΕΓΑΣ. Η συγκεκριμένη διοργάνωση φαίνεται ότι είχε τη μορφή φάιναλ φορ. Με τα ακόλουθα αποτελέσματα:
11 Φεβρουαρίου 1907: Ακαδημαϊκόν Γυμναστήριον – Πανελλήνιος Γ.Σ.: 2-0
18 Φεβρουαρίου 1907: Εθνικός Γ.Σ. – Πειραϊκός Σύνδεσμος: 2-1.
ΤΕΛΙΚΟΣ: 25 Φεβρουαρίου 1907: Εθνικός Γ.Σ. – Ακαδημαϊκόν Γυμναστήριον: 2-1
1908 ΓΟΥΔΗ
Υπό την αιγίδα του ΣΕΓΑΣ διοργανώθηκε και το τρίτο πανελλήνιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου και είναι ουσιαστικά το πρώτο πρωτάθλημα με βαθμολογικό σύστημα, καθώς συμπεριλαμβανόταν και η ισοπαλία. Πρωταθλήτρια ανακηρύχτηκε η ομάδα από το Γουδί.
Τα αποτελέσματα
27 Οκτωβρίου 1907: Εθνικός Γ.Σ. – Πανελλήνιος Γ.Σ.: 3-1
4 Νοεμβρίου 1907: Σ.Π. «Γουδή» – Πειραϊκός Σύνδεσμος: 9-0
11 Νοεμβρίου 1907: Σ.Π. «Γουδή» – Εθνικός Γ.Σ.: 7-1
18 Νοεμβρίου 1907: Πειραϊκός Σύνδεσμος – Πανελλήνιος Γ.Σ.: 1-1
25 Νοεμβρίου 1907: Σ.Π. «Γουδή» – Πανελλήνιος Γ.Σ.: 21-0
2 Δεκεμβρίου 1907: Εθνικός Γ.Σ. – Πειραϊκός Σύνδεσμος:-
1909 ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΣ ΑΟ
Το πρώτο πρωτάθλημα που βάφτηκε «πράσινο» είναι αυτό του 1909 που έγινε κατ εντολή της Ολυμπιακής Επιτροπής και τη διοργάνωση ανέλαβε ο ΣΕΓΑΣ. Το συγκεκριμένο πρωτάθλημα επιβεβαιώνει τόσο ο Γιώργος Κουσουνέλος όσο και η «τρίφυλλη» ιστορία των 100 χρόνων (σελ.36 και 43) , ενώ στη Βικιπαίδεια χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο αναφέρεται ως πρωταθλητής ο Πειραϊκός Σύνδεσμος που όμως δεν συμμετείχε.
Επιπλέον στην Βικιπαίδεια αναφέρεται ότι ο αγώνας Παναθηναϊκού-Γουδί δεν έγινε λόγω κακοκαιρίας ενώ η αλήθεια είναι ότι ο αντίπαλος του «τριφυλλιού» παραιτήθηκε και αποκλείστηκε, με αποτέλεσμα ο αγώνας να κατοχυρωθεί στους «πράσινους».
Τον συγκεκριμένο «πράσινο» τίτλο επιβεβαιώνει και η εφημερίδα Το Βήμα σε άρθρο του Γιάννη Γεωργάκη για την ιστορία του Παναθηναϊκού.
Τα αποτελέσματα
16 Νοεμβρίου 1908: Γουδί-Εθνικός Γ.Σ. 3-1
23 Νοεμβρίου 1908: Παναθηναϊκός-Εθνικός Γ.Σ. : 0-0.
30 Νοεμβρίου 1908: Παναθηναϊκός-Γουδί 2-0α. α. δεν έγινε γιατί παραιτήθηκε και αποκλείστηκε το Γουδί
1910 ΓΟΥΔΗ
Ένα από τα πρωταθλήματα όπου υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία και δεν διασώζονται αποτελέσματα είναι αυτό της σεζόν 1909-10 οπότε τον τίτλο κατέκτησε το Γουδί. Συμμετείχαν για πρώτη φορά έξι ομάδες : Γουδί, Εθνικός Γ.Σ., Πειραϊκός Σύνδεσμος, Σχολή Ευελπίδων, Πανεπιστήμιο Αθηνών και Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Μέσω των δημοσιευμάτων της εποχής είναι γνωστό ότι το κατέκτησε το Γουδί.
1911 ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΑΟ
Οι ετήσιοι αγώνες ποδοσφαίρισης του ΣΕΓΑΣ του 1911 βρήκαν νικητή τον Παναθηναϊκό ο οποίος το σήκωσε και πάλι στο Ποδηλατοδρόμιο. Τον συγκεκριμένο τίτλο επιβεβαιώνει και η Βικιπαίδεια καθώς και οι ιστορίες του Παναθηναϊκού (Βοτζάκη σελ.43 και Παπαζήση σελ.29). Παράλληλα αυτό το πρωτάθλημα «σφραγίζει» στον Παναθηναϊκό και η ιστοσελίδα στατιστικής rssf.
Χαρακτηριστικό είναι και το δημοσίευμα της εφημερίδας Εμπρός στις 8 Δεκεμβρίου του 1910 που αναφέρει στη σελίδα 3 ότι «Χθες έληξαν οι υπό του Συνδέσμου των Ελληνικών αθλητικών και γυμναστικών Σωματείων οργανωθέντες ποδοσφαιρικοί αγώνες α΄ ομάδων… δια του μεταξύ της α΄ ομάδος του Ποδοσφαιρικού Ομίλου Αθηνών και της α΄ ομάδος του Πειραϊκού Συνδέσμου τελικού τοιούτου. Κατά τον αγώνα τούτον νικήτρια ανεδείχθη η ομάς του Ποδοσφαιρικού Ομίλου εις ην απονεμηθήσεται το υπό του Συνδέσμου προκηρυχθέν επαμειβόμενον έπαθλον.»
Τα αποτελέσματα
24 Οκτωβρίου 1910 Παναθηναϊκός-Γουδί 5-2
22 Νοεμβρίου 1910 Παναθηναϊκός-Πειραϊκός Σύνδεσμος 5-0
25 Δεκεμβρίου 1910 Παναθηναϊκός-Πειραϊκός Σύνδεσμος 1-2
30 /12/1910 ΤΕΛΙΚΟΣ: Παναθηναϊκός-Πειραϊκός Σύνδεσμος 7-0
1912 ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΑΟ
Τη σεζόν 1911-12 ο Παναθηναϊκός είναι πρωταθλητής Ελλάδας σε μια σειρά τελικών αγώνων απέναντι στον Πειραϊκό Σύνδεσμο. Πέραν του Γιώργου Κουσουνέλου που αναφέρει στην ιστορία του τις ημερομηνίες των αγώνων, υπάρχει η επιβεβαίωση από την ιστορία των 100 χρόνων του «τριφυλλιού» στις σελίδες 51 και 55. Την κυριαρχία των «πράσινων» τη συγκεκριμένη σεζόν αναφέρει και η ιστορία των 90 χρόνων του Παναθηναϊκού.
Τα αποτελέσματα
20 Νοεμβρίου 1911 Παναθηναϊκός-Πειραϊκός Σύνδεσμος 4-0
27 Νοεμβρίου Παναθηναϊκός-Πειραϊκός Σύνδεσμος 2-3
4 Δεκεμβρίου 1911 Παναθηναϊκός-Πειραϊκός Σύνδεσμος 10-2
1913 ΓΟΥΔΗ
Επιβεβαιώνεται από διάφορα δημοσιεύματα της εποχής
1914 ΓΟΥΔΗ
Επιβεβαιώνεται από διάφορα δημοσιεύματα της εποχής
1915 ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ
Τον τίτλο του πρωταθλητή κατέκτησε και πάλι ο Παναθηναϊκός, κάτι που «σφραγίζει» και η Βικιπαίδεια, όμως τον υπολογίζει ως πρωταθλητή 1916. Σύμφωνα με την «πράσινη» ιστορία των 100 χρόνων (σελ.65) «Η Πειραϊκή Ένωση προκήρυξε αγώνες αντί των Πανελληνίων υπό την προστασία της αυτού υψηλότητας Διαδόχου». Ο Γιώργος Κουσουνέλος επιβεβαιώνει ότι το δημιούργημα του Καλαφάτη πήρε τον τίτλο και γνωστοποιεί ότι ο Παναθηναϊκός επικράτησε στις 17 Μαϊου επί της Πειραϊκής Ένωσης με 2-1.
Στο συγκεκριμένο πρωτάθλημα συμμετείχαν επίσης οι σύλλογοι Γουδί, Κόροιβος και Άρης Αθηνών.
1916 ΓΟΥΔΗ
Επιβεβαιώνεται από διάφορα δημοσιεύματα της εποχής
1917 ΔΕΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ ΛΟΓΩ ΠΟΛΕΜΟΥ
1918 ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
1919 ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
1920 ΔΕΝ ΔΙΕΞΗΧΘΕΙ
1921 ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ
Η διοργάνωση της σεζόν 1920-21 έγινε από την ΕΠΣΑΠ και η ΧΑΝ αθλοθέτησε το κύπελλο και πήραν μέρος οι καλύτερες ομάδες της εποχής. Αυτή η διοργάνωση αναφέρεται και στα 90 χρόνια της πράσινης ιστορίας.
Τα αποτελέσματα του Παναθηναϊκού (όλοι οι αγώνες έγιναν μέσα στον Απρίλιο)
Παναθηναικός-Αθηναϊκός 3-1
Παναθηναϊκός-Γουδί 2-0
Παναθηναϊκός-Πειραϊκή Ένωση 0-0
Παναθηναϊκός-Πειραϊκός Σύνδεσμος 5-1
Παναθηναϊκός-Αγγλικός Π.Σ. 2-1
1922 ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ
Πρόκειται για ένα πρωτάθλημα όπου διοργανώθηκε από την ΕΠΣΕ με τους «πράσινους» να το κατακτούν και πάλι στο Ποδηλατοδρόμιο.
Τον συγκεκριμένο τίτλο επιβεβαιώνουν όλες οι ιστορίες του Παναθηναϊκού η ιστοσελίδα rssf και η εφημερίδα της εποχής «Νίκη». Φυσικά δεν πρόκειται για πρωτάθλημα Κέντρου αλλά για Πανελλήνιο.
Τα αποτελέσματα
24 Ιανουαρίου 1922 Παναθηναϊκός-Πειραϊκός Σύνδεσμος 0-0
30 Ιανουαρίου 1922 Παναθηναϊκός-Αθηναϊκός 7-0
20 Φεβρουαρίου 1922 Παναθηναϊκός-Σχολή Ευελπίδων 3-0
27 Φεβρουαρίου 1922 Παναθηναϊκός-Κυπριακός 5-0
ΤΕΛΙΚΟΣ: 10 Απριλίου 1922 Παναθηναϊκός-Πειραϊκή Ένωση 3-0
*Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι υπήρχε και επαναληπτικός τελικός στον οποίο οι «πράσινοι» σφράγισαν τον τίτλο με σκορ 1-1.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
1 Παναθηναϊκός
2 Πειραϊκή Ένωση
3 Αθηναϊκός
4 Πειραϊκός Σύνδεσμος
5 Σχολή Ευελπίδων
6 Άγγλοι Δόκιμοι
7 Κυπριακός
8 Ναυτικοί Δόκιμοι
1923 ΠΕΙΡΑΪΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ
Το πρωτάθλημα του 1923 διοργανώθηκε και πάλι από την ΕΠΣΕ με πρωταθλητή τον Πειραϊκό Σύνδεσμο. Προηγήθηκαν τα πρωταθλήματα Αθηνών και Θεσσαλονίκης από όπου προέκυψαν νικητές, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος και ο Άρης αντίστοιχα. Ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχαν και ομάδες της Θεσσαλονίκης στο πρωτάθλημα.
Στον τελικό που έγινε μεταξύ των δύο ομάδων στη Θεσσαλονίκη στις 12 Αυγούστου 1923, η ομάδα του Πειραιά κατέκτησε του πρωτάθλημα καθώς επιβλήθηκε με 4-1 των «κιτρινόμαυρων».
1924 ΑΠΣ ΠΕΙΡΑΙΑ
Επιβεβαιώνεται από διάφορα δημοσιεύματα της εποχής ενώ για πρώτη φορά έγινε πρωτάθλημα και δεύτερης κατηγορίας με συμμετοχή ομάδων της επαρχίας.
1925 ΔΕΝ ΔΙΕΞΗΧΘΕΙ
1926 ΔΕΝ ΔΙΕΞΗΧΘΕΙ
1927 ΔΕΝ ΔΙΕΞΗΧΘΕΙ
Αναδύονται και δύο «πράσινα» κύπελλα
Πρόκειται για τρεις διοργανώσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τις χρονιές 1909, 1912 και 1918 και ήταν αγώνες κυπέλλου ποδοσφαίρισης που είχε διοργανώσει ο ΣΕΓΑΣ.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ιστορικός Γιώργος Κουσουνέλος «Είναι επίσημες διοργανώσεις καθώς αναφέρεται ότι έχουν προκηρυχτεί αγώνες κυπέλλου από τον ΣΕΓΑΣ όπου μάλιστα είχαν θεσμοθετηθεί και τρόπαια Δεν είναι ούτε φιλικά, ούτε πρωτάθλημα, ούτε τουρνουά, ούτε τοπικοί αγώνες. Όπως προ της ιδρύσεως της ΕΠΟ υπήρχαν πανελλήνια πρωταθλήματα αντίστοιχα έτσι υπήρχαν και κύπελλα. Δεν γίνεται να καταμετρώνται τα πανελλήνια πρωταθλήματα μόνο από την εποχή που ιδρύθηκαν οι υπόλοιπες ανταγωνιστικές ομάδες του Παναθηναϊκού και έπειτα».
Το κύπελλο στα Τρίκαλα
Στην αρχή της σεζόν 1908-09 και συγκεκριμένα στις αρχές του Σεπτέμβρη (7-8-9) , ο Δήμος Τρικκαίων (Τρικάλων) διοργάνωσε αγώνες με τη συμμετοχή ομάδων από όλη την Ελλάδα. Το κύπελλο Ελλάδας έγινε υπό την Ολυμπιακή Επιτροπή και το ανέθεσε στον Δήμο Τρικάλων και οι ομάδες που συμμετείχαν στο ποδόσφαιρο ήταν ο Παναθηναϊκός, ο Πειραϊκός και ο Γ.Σ. Βόλου. Η διοργάνωση έγινε εσκεμμένα στην Θεσσαλία καθώς αποτελούσε τα βόρεια σύνορα της χώρας τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και υπήρχε η διάθεση να γίνει μια ποδοσφαιρική γιορτή για τους τότε..ακρίτες.
Ο «σύλλογος μεγάλος» κατέκτησε την κούπα την τελευταία ημέρα αφού επιβλήθηκε επί του Πειραϊκού στον τελικό με 9-0 σε ένα ματς που τέλειωσε πριν την .ώρα του, αφού έπεσε η νύχτα και ο ρέφερι αποφάσισε να το λήξει πριν πιάσει .διψήφιο νούμερο το σκορ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το επίσημο δελτίο του ΣΕΓΑΣ ανέφερε για το συγκρότημα του Καλαφάτη ότι «Είναι το μόνο σωματείο, όπερ απέστειλε ιδία δαπάνη ομάδα εις τους κατά το φθινόπωρο του 1908 τελεσθέντες αθλητικούς αγώνες εν Τρικάλοις. Ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών έλαβε μέρος εις όλους τους υπό τε του Συνδέσμου των Ελληνικών Αθλητικών και Γυμναστικών Σωματείων και υπό της Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων προκηρυχθέντας εκάστοτε ποδοσφαιρικούς αγώνες λαβών πλείστα έπαθλα».
Φυσικά ο συγκεκριμένος αγώνας είναι γνωστός και καταγεγραμμένος και αναφέρεται σε διάφορα βιβλία ως η πρώτη μεγάλη επιτυχία για την «ομάδα του Καλαφάτη».
Οι θεσμοί του 1912 και του 1918
Ο ιστορικός Γιώργος Κουσουνέλος μας διαβεβαίωσε ότι έχει στην κατοχή του όλα τα αποδεικτικά στοιχεία για δύο ακόμα διοργανώσεις κυπέλλου που διοργανώθηκαν στην Ελλάδα υπό την αιγίδα του ΣΕΓΑΣ. Συγκεκριμένα υπάρχει ένα κύπελλο το 1912 το οποίο και κατέκτησε το Γουδί και υπάρχει ένα ακόμα «πράσινο» κύπελλο το 1918.
Σε ότι αφορά την ομάδα του Γουδί ο κ. Κουσουνέλος αναφέρει ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχει κατακτήσει κύπελλο και το 1908 ωστόσο ακόμα το συγκεκριμένο τρόπαιο είναι υπό έρευνα.
Για το «πράσινο» κύπελλο του 1918 ο εν λόγω ιστορικός αναφέρει ότι διοργανώθηκαν αγώνες κυπέλλου από την γαλλικη στρατιωτικη αποστολή , που βρήκαν νικητή και τροπαιούχο τον Παναθηναϊκό. Οι «πράσινοι» πήραν το κύπελλο αήττητοι καθώς νίκησαν όλους τους αντιπάλους τους.
Επιπλέον, όπως δεν διεξαγόταν κάθε χρόνο πρωτάθλημα στην Ελλάδα , έτσι δεν γινόταν και κύπελλο. Κατά συνέπεια οι τρεις διοργανώσεις που «μαρκάρονται» ως κύπελλα δεν είναι τυχαίες.
*Στο βιβλίο της ιστορίας του Παναθηναϊκού του Μάκη Παπαζήση αναφέρεται ως κυπελλούχος ΣΕΓΑΣ του 1910 ο Πειραϊκός
Αφού μετράνε αυτά τα κύπελλα.
Ο θεσμός του κυπέλλου Ελλάδας θεσμοθετήθηκε από την ΕΠΟ τον Σεπτέμβριο του 1931 και στους δύο πρώτους θεσμούς η ομοσπονδία συμπεριέλαβε μόνο τους εκπροσώπους των τριών ενώσεων που ήταν οι «δημιουργοί» της . Δηλαδή από Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη ενώ υπήρξαν αρκετές επιστολές διαμαρτυρίας από την Πάτρα και άλλες πόλεις για ακόμα έναν αποκλεισμό τους. Το σκεπτικό ήταν να ολοκληρωθούν οι διοργανώσεις χωρίς πολλές μετακινήσεις και για αυτό τον λόγο στις δύο πρώτες φάσεις η κλήρωση των αγώνων γινόταν με τοπικά κριτήρια. Άλλωστε και η συμμετοχή των συλλόγων ήταν προαιρετική.
Από τη στιγμή λοιπόν που τα συγκεκριμένα κύπελλα θεωρούνται πανελλήνια παρά το γεγονός ότι δεν αγωνίζονταν ομάδες από όλη τη χώρα, τότε θα πρέπει να καταμετρώνται και τα προαναφερόμενα. Αλλιώς το πρώτο κύπελλο που κατέκτησε η ΑΕΚ και το δεύτερο που πήρε ο Εθνικός θα πρέπει να θεωρούντο κύπελλα Αθηνών-Θεσσαλονίκης και όχι Ελλάδας.
Πως μετράνε στο εξωτερικό τα κύπελλα
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και στο εξωτερικό οι θεσμοί του κυπέλλου όπου πραγματοποιούνται με μεγάλα χρονικά κενά για διάφορους λόγους. Γεγονός που ..δικαιολογεί και τις μόλις τρεις γνωστές διοργανώσεις κυπέλλου Ελλάδας από το 1909 μέχρι το 1931. Π.χ. στην Ιταλία πραγματοποιήθηκε ένα κύπελλο το 1922 και το επόμενο το 1936. Ίδιο σκηνικό και στο Βέλγιο όπου δεν γινόντουσαν κύπελλα από το 1914 μέχρι το 1927 όπως και από το 1935 ως το 1954. Ακόμα στην Πολωνία δεν υπήρχε κυπελλούχος από το 1926 μέχρι και το 1951.
Από κει και πέρα στην Βουλγαρία ο συγκεκριμένος θεσμός άλλαζε όνομα , δηλαδή από το 1938 ως το 1942 ονομαζόταν κύπελλο Τσάρου και από το 1946 ως το 1982 λεγόταν Σοβιετικού Στρατού. Κάτι παρόμοιο έχει γίνει και στην Ελλάδα καθώς πριν το κύπελλο ΕΠΟ υπήρχε το αντίστοιχο του ΣΕΓΑΣ.
Στην Δανία ο θεσμός έχει αλλάξει τέσσερις φορές ονομασία στην πάροδο των χρόνων ενώ στην Πορτογαλία το 1922 το κύπελλο έγινε με την μορφή final four.
Φυσικά όταν μιλάμε για κύπελλο η Αγγλία έχει τον …πρώτο λόγο αφού το κύπελλο της συγκεκριμένης χώρας είναι ο ..αρχαιότερος ποδοσφαιρικός θεσμός. Συγκεκριμένα στο «νησί» έπαιζαν ποδόσφαιρο από το 1865 ωστόσο όλα τα ματς ήταν φιλικού χαρακτήρα και για αυτό τον λόγο το 1871 αποφάσισαν να αθλοθετήσουν κύπελλο.
Αντίστοιχα και στον ελληνικό χώρο μέχρι το 1906 διεξάγονταν μόνο φιλικές αναμετρήσεις και κατόπιν ξεκίνησαν οι επίσημες διοργανώσεις. Στην Γαλλία τα κύπελλα καταμετρώνται κανονικά ακόμα και όταν ο θεσμός του κυπέλλου θεσμοθετούνταν από την προηγούμενη ομοσπονδία, κάτι που πρέπει να γίνει και εδώ με τα κύπελλα του ΣΕΓΑΣ.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι στην Ιαπωνία μετριέται κανονικά το κύπελλο του 1921 όπου πραγματοποιήθηκε μεταξύ τεσσάρων ομάδων και δεν είχε δημιουργηθεί ακόμα κάποια ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Σε ότι αφορά τη Νορβηγία ο θεσμός του κυπέλλου διεξαγόταν από το 1902 ως το 1933 και έπαιρναν μέρος μόνο οι πρωταθλητές πόλεων και φυσικά λογίζονται ως κανονικοί τίτλοι κυπέλλου.
Στην Μάλτα ο θεσμός του κυπέλλου θεσμοθετήθηκε από τους Άγγλους το 1933 οι οποίοι είχαν…κόλλημα με την συγκεκριμένη διοργάνωση.
Το Σούπερ Καπ του 1948
Ο Γιώργος Κουσουνέλος αναφέρει ως καθαρό» πράσινο Σούπερ Καπ τους διπλούς αγώνες μεταξύ Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού
Είναι οξύμωρο το γεγονός ότι στον Παναθηναϊκό σκέφτονται αν θα υπολογίζουν τα επίσημα πρωταθλήματα ή τα κύπελλα που έχει διοργανώσει ο ΣΕΓΑΣ, την στιγμή που οι «ερυθρόλευκοι» μετράνε ως επίσημο τίτλο διοργάνωση του…ΠΣΑΤ . Συγκεκριμένα στον Ολυμπιακό μετράνε ως σούπερ καπ τον αγώνα που έδωσαν το 1980 με την Καστοριά στο Καραϊσκάκη και τον είχε διοργανώσει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αθλητικού Τύπου
Το συγκεκριμένο δεδομένο φυσικά…«πυροδοτεί» τον Γιώργο Κουσουνέλο ο οποίος τονίζει «Αφού μετράει αυτό το Σούπερ Καπ , θα πρέπει να μετρήσει και το «πράσινο» Σούπερ Καπ του 1948 όπου αγωνίστηκαν ο πρωταθλητής Παναθηναϊκός κόντρα στον Ολυμπιακό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1948 το σούπερ Καπ είχε την μορφή ενός επίσημου αγώνα μεταξύ του πρωταθλητή και του κυπελλούχου τον οποίο όρισε η ΕΠΟ και ο Παναθηναϊκός επικράτησε επί του Ολυμπιακού δύο φορές , κατακτώντας το τρόπαιο.
Στις 21 Ιουλίου 1948 οι «πράσινοι» επιβλήθηκαν με 3-0 και στην ρεβάνς στις 28 Ιουλίου, το «τριφύλλι» επικράτησε και πάλι με 2-0.
Ξεκάθαροι τίτλοι και ονομασίες
Στο παρελθόν υπήρξαν πολλοί .καλοθελητές που προσπάθησαν να συρρικνώσουν την ιστορία του Παναθηναϊκού, προκειμένου να μειώσουν κάποιους από τους τίτλους και την αίγλη του συλλόγου. Η προπαγάνδα τους βασίστηκε στο ότι ο σύλλογος είχε διαφορετικές ονομασίες πριν από το 1922 ωστόσο το .ψέμα κατέρρευσε γρήγορα καθώς διαπίστωσαν ότι πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες είχαν διαφορετικές ονομασίες στην πάροδο των χρόνων. Έτσι ο ΠΟΑ (Ποδοσφαιρικός Ομιλος Αθηνών το 1908), μετέπειτα ΠΠΟ ( Πανελλήνιος Ποδοσφαιρικός Ομιλος το 1909)και ΠΠΑΟ (Πανελλήνιος Ποδοσφαιρικός και Αγωνιστικός Ομιλος το 1918) είναι η συνέχεια της ίδιας ομάδας του Γιώργου Καλαφάτη που δημιούργησε στις 3 Φεβρουαρίου του 1908. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Παναθηναϊκός αναφερόταν συχνά (ακόμα και από τον ΣΕΓΑΣ) ως «Ποδοσφαιρικός» μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 20΄.
Ποιος είναι ο Γιώργος Κουσουνέλος
Για το τέλος αφήσαμε το βιογραφικό του Γιώργου Κουσουνέλου και κάνουμε μια μικρή αναφορά στο έργο του για όσους δεν γνωρίζουν.
Ο εν λόγω γεννήθηκε το 1938 στην Αθήνα σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο (Πρώην Ανωτάτη Εμπορική) και στο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πλέον είναι συνταξιούχος υποδιευθυντής της Εθνικής Τράπεζας και ασχολείται με την αθλητική δημοσιογραφία από τα φοιτητικά του χρόνια. Από το 1975 συνεργάζεται με διάφορους εκδοτικούς οίκους μεταφράζοντας και επιμελούμενος έργα ποικίλου περιεχομένου, ενώ παράλληλα έχει γράψει διάφορα αθλητικά βιβλία. Διαθέτει ένα τεράστιο παγκόσμιο αθλητικό αρχείο, είναι μέλος της Ένωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου (ΕΑΞΤ) και έχει συνεργαστεί με πολλές εφημερίδες και περιοδικά, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Επίσης, είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Διεθνούς Ομοσπονδίας της Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου (IFFHS), που εδρεύει στο Βισμπάντεν της Γερμανίας. Επιπλέον έχει εκδώσει την ιστορία του Παναιτωλικού, του Απόλλωνα Αθηνών ενώ έχει γράψει και την πιο πρόσφατη ιστορία του Παναθηναϊκού η οποία δεν έχει εκδοθεί ακόμα. Στον Παναθηναϊκό έχει προσφέρει μεγάλο έργο καθώς είναι ο άνθρωπος που ανακάλυψε την ημερομηνία ίδρυσης σε κάποιο περιοδικό του 1910 καθώς και τα «μελανόλευκα» χρώματα της πρώτης ομάδας.
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΩΝ
1)ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ 38
2)ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ 26
3) ΑΕΚ 11
4)ΓΟΥΔΗ 5
5)ΑΡΗΣ 3
6)ΠΑΟΚ -ΕΘΝΙΚΟΣ Γ.Σ. 2
7) ΛΑΡΙΣΑ, ΠΕΙΡΑΪΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ, ΑΠΣ ΠΕΙΡΑΙΑ 1
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΠΕΛΛΩΝ
1)ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ 24
2)ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ 19
3)ΑΕΚ 14
4)ΠΑΟΚ 4
5)ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ, ΛΑΡΙΣΑ 2
6)ΑΡΗΣ, ΗΡΑΚΛΗΣ, ΟΦΗ, ΕΘΝΙΚΟΣ, ΚΑΣΤΟΡΙΑ, ΓΟΥΔΙ 1
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΟΥΠΕΡ ΚΑΠ
1) ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ 5
2)ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ 4
3)ΑΕΚ 3
Πηγή: prasini.gr
Ετικέτες: Τίτλοι Παναθηναϊκού.
